Вершы пра каханне

З краёў далёкіх, дзе жывуць індусы,
Прыйшла гэта легенда к беларусам.
Я ўчуў яе ад мудрацоў вясковых
I запісаў, як чуў я, — слова ў слова.
У аднаго індуса-селяніна
Была дачка — цудоўная дзяўчына.
Прыгожы стан, ідзе — нямеюць далі,
Вішнёвым сокам вусны палыхалі,
Як слівы ў жнівень, маладыя вочы,
А валасы — цямней асенняй ночы...
Чатыры хлопцы, малайцы чатыры,
Красу-дзяўчыну пакахалі шчыра.
Учатырох к ёй кожны дзень хадзілі...
Яе рукі нарэшце папрасілі.
Яна не знала, як абраць якога...
Пайшлі яны да бацькі, як да Бога.
— Ну што ж, сынкі... — сказаў ён. —
Я вам рады,
Ды толькі даць вам не магу парады.
Дачку ўзрасціў я.
Ёй — дай Божа — дваццаць,
Яна сама павінна разабрацца.
Паніклі хлопцы.
Зноў пайшлі дадому...
У кожнага з іх лёс быў невядомы.
З іх кожны думаў пра яе заўсёды.
Чакаў з іх кожны ад каханай згоды.
I раптам — хлопцам стала ўсё няміла:
Змяя дзяўчыну-кветку укусіла.
Памерла кветка. Па індыйскай звычцы, —
Яна згарэць павінна, нібы знічка.
Адзін хлапец, як жыць далей, не ведаў
I кінуўся ў агонь за ёю следам.
Другі — і жалю і пяшчоты поўны —
Стаяць застаўся ля агню вартоўным.
He вынес гора закаханы трэці —
Пайшоў блукаць адзін па белым свеце.
Чацвёрты бачыў гэткія праявы —
Застаўся дома і заняўся справай.
Ішлі гады, нібыта коні ў путах,
О, як ад іх стары індус пакутваў...
Няма дачкі. Няма яе каханых.
Ён на вачах людзей марнеў і вянуў...
Ды неяк раз прыйшоў дадому трэці,
Той, што блукаў адзін па белым свеце.
Прынёс з сабою ён такой вадзіцы,
З якой і мёртвы можа ажывіцца.
Лінуў на попел ён вады чароўнай,
I — уваскрэсла любая раптоўна.
З ёй уваскрэс хлапец у поўнай сіле,
Што без каханай жыць не мог ні хвілі.
I зноў хлапцы ўсе, малайцы чатыры,
Пайшлі з ёй к бацьку за парадай шчырай,
Пытаннем кожны быў занят дасужа:
Хто будзе з іх дзяўчыны-кветкі мужам?
Стары адкрыў ім дзверы ў хату насцеж,
Абняў дачку і зарыдаў ад шчасця.
Затым хусцінкай выцер вочы суха,
Сказаў: — Цяпер прашу мяне паслухаць,
Пачуць такое юнакам не шкодзіць...
Той, што ўваскрэс, хай больш сюды не ходзіць.
Ён паступіў адважна і прыгожа,
Ён — брат яе, ён мужам быць не можа,
Другі таксама хай з ёй жыць не марыць,
Ён — раб жанчын, маёй дачцэ — не пара.
Хай знікне трэці, хоць ён смерць адужаў, —
Вандроўнік ён, ён быць не можа мужам.
Чацвёрты жыў і працаваў, як людзі, —
Чацвёрты толькі маім зяцем будзе.