Вось і ты, маладая, молада
пакідаеш мяне на прэч,
наталіўшыся ўзахап з голаду
спрытам рук маіх, сілай плеч.
Пакідаеш, а я, нявыпіты,
буду днець, як пушчанскі звер,
і са мной мой дзяржаўны скіпетар,
і пажадлівы дух папер.
Пакідаеш, а мне не бачыць бы
ўсіх астатніх, адно каб ты,
і каб разам, і неабачліва,
геніяльна і без лухты.
Пакідаеш... Ты вельмі юная,
Прашу цябе вяльможна, развітанне,
Не падганяй, шляхі не караці.
Яшчэ не падрасло маё каханне,
Яно яшчэ разгубіцца ў жыцці.
Цябе баіцца першае спатканне,
Яно здалёку да мяне прыйшло.
Так зноў грахоў баіцца пакаянне,
Баіцца цемры смелае святло.
Малю цябе трывожна, развітанне,
Туман начэй заўчасна не развей.
Яшчэ маё малее дакаранне
I не ахрып світальны салавей.
Хлусня ўсё гэта – час не лечыць!
Бо, як забыцца ні хачу,
Дасюль, сшалеўшы, ў пустэчу
Імя ўсё тое ж я шапчу.
Яно і ежа мне, і пітва,
І ўсё, што лепшага было, –
Маё жыццё, мая малітва,
Мае дыханне і святло.
Яно – назолай ў маім сэрцы,
Балюча цісне, і свярбіць,
І не дае ні жыць, ні ўмерці,
Ані як-небудзь разлюбіць.
Спрадвечны бой душы і цела…
“Ўжо досыць, кінь!”, – кажу сабе…
У пустэчы бясконцай…
Не каханне – пакуты…
Без цябе - што без сонца –
З лістапада па люты…
Не жыццё – існаванне:
Ані шчасця, ні сілы.
Быццам то не расстанне,
А сыход у магілу.
Раптам час падзяліўся
На было і не будзе…
Як бы ты ні маліўся,
Хтось цябе не забудзе…
Мой анёл яснавокі!
Хай цябе і не грэе,
Што дагэтуль далёка
Хтось табою хварэе,
Але ж ёсць вусны тыя,
Мана – не знік ты!
Не! Ты тут, са мной!
Дасюль цябе
І бачу я, і чую!
Твой голас, лік твой
Днюе і начуе
Ўнутры мяне –
Ў сярэдзіне маёй!
Прастора хлусіць!
Як – цябе няма?
І як – ніколі
Болей не спаткаю?
Чаму ж на вуснах
Б'ецца, не сціхае
Самотным болем
Любае імя?!
Няпраўда гэта –
Што ў расстанні час
Ўсе раны лечыць,
Як сцвярджаюць людзі!
Хай ў гэтым свеце
Лядачыя лодкі стаяць ля прычала,
І плюхаюць лёгка струмені вады.
Прабач, што ў цішы маё слова гучала,
Ніколі я больш не вярнуся сюды.
Трава зіхаціць у сапфіравых росах,
Аблокі, як бэз у суседскіх садох...
Не, мне не забыць шэпт бязлітасны: "Досыць",
Хаду тваю, петлі слядоў і дарог.
Але не злуюся. Няхай пакараны –
У пастку трапляецца нават павук.
І ўсё жа я веру – насустрач туману
Ружавеюць ядвабныя цені,
Лёгкай стужкаю сцелецца дым...
Толькі сны ды ланцуг летуценняў –
Вось што будзе са мной назаўжды.
Як шалёная птушка свабоды,
Ты ляціш, за аблокі бялей,
Хоць крывавы адбітак заходу
На тваім застаецца крыле.
Так, нічога цяпер не паправіць:
Паляцела ты, знікла, сышла.
А ў нябёсах – на доўгую памяць
Незгасальны праменьчык святла...
He прасі прабачэння дарэмна:
Ўсё дала, што магла ты мне даць.
Ты мне болей ужо не патрэбна,
Ды не хочацца адпускаць.
Я знайду цябе ў парку халодным;
— Можа, прыйдзеш яшчэ да мяне?
Вецер з вуснаў сарве тыя словы
I з размаху мне ў твар шпурляне.
Я не прыйду — каб табе было светла.
He пазваню — каб спакойна было.
Я расхіну над усім белым светам
незапытанай пяшчоты крыло.
Я не скажу аніводнага слова,
не прычакаўшы твае далані.
Дзякуй, што ты ад маркоты зімовай
моўчкі здалёку мяне засланіў.
Некалі нас на Радзіме не стане,
Сыдуцца хісткія ў плыні кругі.
Дзякуй спатканню і дзякуй расстанню.
Дзякуй, што недзе ты ёсць, дарагі.
He думаў, што так лёгка будзе мне
Сказаць табе «бывай» на развітанне,
Глядзець на ружы ў час іх адцвітання
He думаў, што так лёгка будзе мне.
Я думаў, што каханне — гэта круг
I радыус яго — як свет, бясконцы,
А калі не, — дык ад зямлі да сонца,
Каханне, — думаў я, — бясконцы круг.
He верыў, што ў каханні ёсць мяжа.
За ёю — здрада, як дрыгва-смактуха,
Максіму Багдановічу
Ён нахіліўся над сталом
Пралескай позняю паніклай,
Самота стыне над чалом,
А вусны трызняць Веранікай.
Яна, як месяца святло,
Яму ўжо не сагрэе грудзі.
Такой, як сніў ён, не было.
Такой ніколі ўжо не будзе.
Пагасне месяц у акне,
А зоркі скоцяцца слязамі.
I смерць бязлітасна ўзмахне
Аддаваў цябе лесу, і бору,
I далёкім палям, і лугам.
He было ні жальбы, ні дакору,
Так, здавалася, думаў я сам.
He на іншую сыдзеш планету,
Захачу — даганю, будзе след.
Схамянуўся — ні сцежкі, ні следу,
Толькі луг, толькі лес, толькі свет.
Я гляджу праз гадоў павалоку:
He гукнуць, не дагнаць, не дайсці.
...Усміхаешся блізка здалёку,
Як зялёная зорка ў лісці.
Падзялілі шлюбныя фоткі.
Разабралі з паліцаў кнігі.
І два лёсы жыцця паводка
развяла, як увесну крыгі.
Мо змялела кахання рэчка,
мо заціхлі пачуццяў хвалі?
Ціхамірна, без сцэн і спрэчак
мы сям’ю напалам ламалі.
Раздзялілі пароўну крыўды
і збіраемся далей жыць…
Толькі сынавы смех, скажы мне,
Як мы будзем на двух дзяліць?
Гэта не так ужо і сумна
пакідаць жанчыну, калі
ведаеш, што вернецца судна
да яе берага, яе зямлі.
Калі ты знаеш: шляхі твае
зноў прывядуць цябе да яе.
Гэта не так ужо і сумна
пакідаць жанчыну, калі
кліча цябе баявая сурма,
цябе прыспешваюць: "Пайшлі!"
Калі абавязан пакінуць жанчыну.
Будзеш жывы —
сустрэнешся з ёй,
загінеш — перад ёй і Айчынай
ты выканаў абавязак свой.
Каханая, не плач па шчасці:
Мне слёз тваіх шкада да слёз.
Хоць ледзяніць душу мароз,
Каханая, не плач па шчасці!
Бог дасць – не будзе злым наш лёс,
Сустрэцца нам яшчэ пашчасціць.
Каханая, не плач па шчасці:
Мне слёз тваіх шкада да слёз.
Над белым светам сумавала танга.
I зноў i зноў у песеньцы старой
Мне чуўся сум апошняга расстання -
Ды не чыйгосьцi, а майго з табой.
Майго з табой!.. I зноў i зноў ад болю
Сцiнала сэрца, кроiла, пякло, -
Хаця на белым свеце ў нас з табою
Яшчэ i першай стрэчы не было.
Ты вернешся.
Ты вернешся яшчэ.
Я ведаю —
Вяртаецца заўсёды
Забойца
На ахвяру паглядзець,
Каб толькі потым
Зьнікнуць назаўсёды...
Ты ўжо сказала мне на ростань,
Як мы стаялі ля крыніцы:
- Не буду плакаць і журыцца, -
Ты ўжо сказала мне на ростань.
- Не адцвітуць ў душы зарніцы,
Хоць развітаемся папросту!.. –
Ты ўжо сказала мне на ростань,
Як мы стаялі ля крыніцы.
Ціха спаў стары лес недалёчка,
На балоце кулік чыркацеў,
Той вясны была цёмная ночка,
Што не вернецца зноў, каб хацеў.
Хутка недзе схавалася вёска,
Ўсё гусцела й гусцела імгла;
Твая мілая, доўгая коска
Чорнай стужкай на плечы лягла.
Яшчэ зоркамі вочкі свяцілі.
Шчасце-моладасць грэла душу…
Тыя думкі, што нас засмуцілі,
Я дагэтуль, як шчасце, нашу.
“Нас нядоля ліхая злучыла,
Пяць доўгіх месяцаў растаньня.
І ад сьвітаньня да сьвітаньня.
Не дачакаюся спатканьня.
І ўсё б нічога. Толькі. Здані.
І паўздымаецца пытаньне.
Ці затрымаецца каханьне.
У сэрцы, што жыве спатканьнем?
У сэрцы, дзе пануюць Здані.
Мне доўгае расстаньне з Вамі
Чарней ад Вашых чорных кос.
Чаму ж нядобры час прынёс
Мне доўгае расстаньне з Вамі?
Я пабляднеў ад горкіх сьлёз
I трыялет пачаў славамі:
Мне доўгае расстаньне з Вамі
Чарней ад Вашых чорных кос.
Зорка Венера ўзышла над зямлёю,
Светлыя згадкi з сабой прывяла...
Помнiш, калi я спаткаўся з табою,
Зорка Венера ўзышла.
З гэтай пары я пачаў углядацца
Ў неба начное i зорку шукаў.
Цiхiм каханнем к табе разгарацца
З гэтай пары я пачаў.
Але расстацца нам час наступае;
Пэўна, ўжо доля такая у нас.
Моцна кахаў я цябе, дарагая,
Але расстацца нам час.
Буду ў далёкім краю я нудзіцца,
Бывай, абуджаная сэрцам, дарагая.
Чаму так горка, не магу я зразумець.
Шкада заранкі мне, што ў небе дагарае
На ўсходзе дня майго, якому ружавець.
Ці помніш першае нясмелае прызнанне?..
Над намі жаўранкам звінеў і плакаў май.
Назаўтра золкае, туманнае світанне,
Суровы позірк твой і мой нямы адчай.
Пайшла ты, любая, пад гоман жоўтых сосен,